mirror of
https://git.savannah.gnu.org/git/emacs.git
synced 2024-12-22 10:26:20 +00:00
1249 lines
52 KiB
Perl
1249 lines
52 KiB
Perl
Czytasz właśnie krótki samouczek Emacsa. Copyright (c) 1985, 2001
|
|
Free Software Foundation, Inc. Szczegóły na końcu pliku.
|
|
|
|
Polecenia Emacsa wymagają na ogół wciśnięcia klawisza CONTROL (oznaczanego
|
|
czasami Ctrl lub CTL) lub klawisza META (oznaczanego czasami EDIT
|
|
albo ALT). Dalej będziemy stosować następujące skróty:
|
|
|
|
C-<znak> oznacza przytrzymanie klawisza CONTROL przy naciskaniu
|
|
klawisza <znak>. Na przykład C-f będzie odpowiadało
|
|
naciśnięciu f przy wciśniętym klawiszu CONTROL.
|
|
M-<znak> oznacza przytrzymanie klawisza META lub ALT przy naciskaniu
|
|
klawisza <znak>. Zamiast tego można nacisnąć i puścić klawisz
|
|
ESC, a potem nacisnąć klawisz <znak>.
|
|
|
|
Uwaga: aby zakończyć sesję Emacsa, naciśnij C-x C-c (kolejno dwa znaki).
|
|
Znaki ">>" na lewym marginesie oznaczają w dalszej części tego samouczka
|
|
ćwiczenia dla Ciebie. Na przykład:
|
|
<<Blank lines inserted around following line by help-with-tutorial>>
|
|
[Dodatkowe odstępy zostały zrobione w celach dydaktycznych.]
|
|
>> Teraz naciśnij C-v (następny ekran), aby przejść na następny ekran
|
|
samouczka (zrób to naciskając jednocześnie klawisze CONTROL i v).
|
|
Od tego momentu powinieneś robić to zawsze, gdy dojdziesz
|
|
do końca ekranu.
|
|
|
|
Zwróć uwagę na to, że kilka linii się powtarza, gdy przechodzisz z
|
|
ekranu na następny; ma to zapewnić wrażenie ciągłości podczas przesuwania
|
|
się w obrębie pliku.
|
|
|
|
Pierwszą umiejętnością, która powinieneś opanować, jest sposób
|
|
przesuwania się z miejsca na miejsce. Wiesz już, jak przesuwać się
|
|
o jeden ekran do przodu. Aby przesunąć się o jeden ekran do tyłu,
|
|
wciśnij kombinację klawiszy M-v (to znaczy wciśnij i przytrzymaj
|
|
klawisz META lub Alt i jednocześnie naciśnij v albo naciśnij kolejno
|
|
klawisze <ESC> v, jeśli nie masz klawisza META lub Alt).
|
|
|
|
>> Spróbuj nacisnąć M-v, a potem C-v, by przesunąć się w przód i w tył
|
|
kilka razy.
|
|
|
|
|
|
PODSUMOWANIE
|
|
------------
|
|
|
|
Następujące polecenia służą do przeglądania tekstu po jednym ekranie:
|
|
|
|
C-v Przesuń się o jeden ekran do przodu
|
|
M-v Przesuń się o jeden ekran do tyłu
|
|
C-l Wyczyść ekran i wyświetl go na nowo, umieszczając
|
|
tekst z okolic kursora w środku ekranu.
|
|
(Ta kombinacja to CONTROL-L, a nie CONTROL-1.)
|
|
|
|
>> Znajdź kursor i zapamiętaj, jaki tekst jest w jego pobliżu.
|
|
Naciśnij następnie C-l.
|
|
Znajdź kursor jeszcze raz i zwróć uwagę, że znajduje się on
|
|
w pobliżu tego samego tekstu.
|
|
|
|
Możesz także użyć klawiszy PageUp i PageDn, jeśli są dostępne na
|
|
Twojej klawiaturze, do przemieszczania się między stronami, ale użycie
|
|
C-v i M-v jest bardziej efektywne.
|
|
|
|
PODSTAWY KIEROWANIA KURSOREM
|
|
----------------------------
|
|
|
|
Przesuwanie się z ekranu na ekran jest użyteczne, ale jak przejść do
|
|
określonego miejsca w obrębie jednego ekranu?
|
|
|
|
Można to zrobić na kilka sposobów. Najprostszym jest użycie poleceń
|
|
C-p, C-b, C-f oraz C-n. Każde z nich przesuwa kursor o jeden wiersz
|
|
albo kolumnę w określonym kierunku. Oto schemat, który to obrazuje:
|
|
|
|
Poprzednia linia, C-p
|
|
(ang. previous line)
|
|
:
|
|
:
|
|
Do tyłu, C-b .... Kursor .... Do przodu, C-f
|
|
(ang. back) : (ang. forward)
|
|
:
|
|
:
|
|
Następna linia, C-n
|
|
(ang. next line)
|
|
|
|
>> Przesuń kursor na środek tego schematu za pomocą C-n lub C-p.
|
|
Potem naciśnij C-l, by zobaczyć cały diagram na środku ekranu.
|
|
|
|
To są podstawowe polecenia kierujące położeniem kursora, których
|
|
będziesz używał bardzo często, warto więc je zapamiętać.
|
|
|
|
>> Naciśnij kilka razy C-n, by przesunąć kursor do tej linii.
|
|
|
|
>> Przesuń się w głąb linii za pomocą C-f, a potem do góry za pomocą
|
|
C-p. Zwróć uwagę na zachowanie się C-p, gdy kursor jest w środku
|
|
linii.
|
|
|
|
Każda linia tekstu kończy się znakiem nowej linii, który oddziela ją
|
|
od następnej. Każdy Twój plik powinien się kończyć znakiem nowej
|
|
linii (ale Emacs tego nie wymaga).
|
|
|
|
>> Spróbuj nacisnąć C-b na początku linii. Powinno Cię to przenieść
|
|
na koniec poprzedniej linii. Dzieje się tak dlatego, że kursor
|
|
przechodzi wówczas nad znakiem nowej linii.
|
|
|
|
C-f przechodzi nad znakiem nowej linii tak samo jak C-b.
|
|
|
|
>> Naciśnij kilka razy C-b i obserwuj położenie kursora.
|
|
Naciskaj potem C-f, by wrócić na koniec linii. W końcu naciśnij
|
|
jeszcze raz C-f, by przejść do następnej linii.
|
|
|
|
Gdy przesuwasz kursor poza dolną krawędź ekranu, tekst położony
|
|
za krawędzią przesuwa się na ekran (ang. scrolling). Dzięki temu
|
|
Emacs może przesunąć kursor do określonego miejsca bez umieszczania
|
|
go poza ekranem.
|
|
|
|
>> Spróbuj przesunąć kursor poza dolną granicę ekranu za pomocą C-n
|
|
i zobacz, co się stanie.
|
|
|
|
Jeśli przesuwanie się o jeden znak na raz jest dla Ciebie zbyt wolne,
|
|
to spróbuj przesuwać się o słowa. M-f (Meta-f) przesuwa kursor o słowo
|
|
do przodu, a M-b przesuwa go o słowo do tyłu.
|
|
|
|
>> Naciśnij kilka razy M-f i M-b.
|
|
|
|
Gdy jesteś w środku słowa, to M-f przesuwa kursor na jego koniec.
|
|
Jeśli natomiast jesteś w przerwie miedzy słowami, to M-f przesuwa
|
|
kursor na koniec następnego słowa. M-b zachowuje się podobnie
|
|
dla ruchu do tyłu.
|
|
|
|
>> Naciśnij M-f i M-b kilka razy na przemian z C-f i C-b, tak byś
|
|
mógł zauważyć działanie M-f i M-b naciśniętych w różnych miejscach
|
|
wewnątrz i między słowami.
|
|
|
|
Zauważ podobieństwo między C-f i C-b oraz M-f i M-b. Bardzo często
|
|
kombinacje zawierające Meta (Alt) oznaczają operacje związane
|
|
z jednostkami językowymi (słowa, zdania, akapity), podczas gdy
|
|
kombinacje z klawiszem Control działają na jednostkach podstawowych,
|
|
niezależnych od tego, co edytujesz (znaki, linie, itd.).
|
|
|
|
Oto zależność, która stosuje się do linii i zdań: C-a i C-e przesuwają
|
|
kursor na początek i koniec linii, a M-a i M-e przesuwają go na początek
|
|
i koniec zdania.
|
|
|
|
>> Naciśnij kilka razy C-a, a potem kilka razy C-e.
|
|
Powtórz to z M-a, a potem z M-e.
|
|
|
|
Czy zauważyłeś, że powtarzanie C-a nic nie zmienia, natomiast powtórne
|
|
M-a przesuwa Cię o jedno zdanie? Chociaż nie ma tu pełnej analogii,
|
|
wydaje się to jednak naturalne.
|
|
|
|
Położenie kursora w tekście jest określane mianem "punktu".
|
|
|
|
Oto podsumowanie prostych poleceń służących do przesuwania kursora,
|
|
włącznie z operacjami dotyczącymi słów i zdań:
|
|
|
|
C-f Do przodu o jeden znak
|
|
C-b Do tyłu o jeden znak
|
|
|
|
M-f Do przodu o słowo
|
|
M-b Do tyłu o słowo
|
|
|
|
C-n Następna linia
|
|
C-p Poprzednia linia
|
|
|
|
C-a Początek linii
|
|
C-e Koniec linii
|
|
|
|
M-a Do tyłu na początek zdania
|
|
M-e Do przodu na koniec zdania
|
|
|
|
>> Przećwicz kilka razy dla wprawy wszystkie powyższe polecenia.
|
|
Należą one do najczęściej używanych.
|
|
|
|
Dwa inne ważne polecenia przesuwające kursor to M-< (Meta lub Alt
|
|
i znak mniejszości), które przesuwa kursor na początek całego tekstu
|
|
i M-> (Meta lub Alt i znak większości), które przesuwa kursor na koniec
|
|
całego tekstu.
|
|
|
|
Na większości klawiatur "<" jest nad przecinkiem, musisz więc użyć
|
|
klawisza Shift, by nacisnąć "<", i podobnie musisz użyć klawisza Shift,
|
|
by nacisnąć M-<. Bez Shift uzyskałbyś M-przecinek.
|
|
|
|
>> Naciśnij M-<, by przejść na początek samouczka, a potem kilka razy
|
|
użyj C-v, by powrócić do tego miejsca.
|
|
|
|
>> Teraz naciśnij M->, by przejść na koniec samouczka, i wróć do tego
|
|
miejsca za pomocą kilkakrotnego M-v.
|
|
|
|
Jeśli Twoja klawiatura ma klawisze strzałek, to możesz ich użyć do
|
|
przesuwania kursora. Radzimy Ci nauczyć się się kombinacji C-b, C-f,
|
|
C-n i C-p z trzech powodów. Po pierwsze, działają one na wszystkich
|
|
typach terminali. Po drugie, gdy już zdobędziesz pewną praktykę w
|
|
posługiwaniu się Emacsem, to będzie Ci szybciej nacisnąć te kombinacje
|
|
niż klawisze strzałek (ponieważ nie wymaga to przenoszenia dłoni z
|
|
miejsca, które zajmują podczas szybkiego pisania za pomocą 10 palców).
|
|
Po trzecie wreszcie, gdy już wyrobisz sobie zwyczaj posługiwania się
|
|
tymi poleceniami z klawiszem Control, to łatwo przyjdzie Ci nauczyć się
|
|
bardziej zaawansowanych poleceń przesuwających kursor.
|
|
|
|
Większość poleceń Emacsa akceptuje argument liczbowy; dla większości
|
|
poleceń oznacza on liczbę powtórzeń. Aby określić liczbę powtórzeń
|
|
polecenia, powinieneś je poprzedzić naciśnięciem C-u a potem cyfr.
|
|
Jeśli masz na klawiaturze klawisz META (lub EDIT albo ALT), to
|
|
alternatywnym sposobem wprowadzenia argumentu liczbowego jest użycie
|
|
tego klawisza i wciskanie cyfr argumentu. Radzimy jednak przyswoić
|
|
sobie metodę z klawiszem C-u, ponieważ działa ona na wszystkich
|
|
terminalach.
|
|
|
|
Na przykład C-u 8 C-f przesuwa kursor do przodu o osiem znaków.
|
|
|
|
>> Spróbuj użyć C-n i C-p z argumentem liczbowym, by przesunąć kursor
|
|
do jednej z linii w pobliżu tego zdania za pomocą tylko jednego
|
|
polecenia.
|
|
|
|
Większość poleceń używa argumentu liczbowego jako liczby powtórzeń.
|
|
Jest kilka poleceń, które używają go w inny sposób. Do takich wyjątków
|
|
należą C-v i M-v. Jeśli poda się im argument, to przesuwają zawartość
|
|
ekranu w górę lub w dół o podaną liczbę linii zamiast o tyleż ekranów.
|
|
Na przykład C-u 4 C-v przewija ekran o 4 linie.
|
|
|
|
>> Spróbuj nacisnąć C-u 8 C-v.
|
|
|
|
To powinno było przewinąć ekran do góry o 8 linii. Jeśli chciałbyś
|
|
przewinąć ekran w dół, to powinieneś podać argument przed poleceniem M-v.
|
|
|
|
Jeśli pracujesz w systemie z okienkowym trybem graficznym, jak X11
|
|
lub MS-Windows, to prawdopodobnie po lewej stronie okna Emacsa znajduje
|
|
się prostokątny obszar nazywany po angielsku "scrollbar", a po polsku
|
|
suwakiem. Za jego pomocą możesz przewijać tekst, używając do tego myszy.
|
|
|
|
>> Spróbuj nacisnąć środkowy klawisz myszy u góry podświetlonego
|
|
obszaru na suwaku. To powinno przewinąć tekst do miejsca
|
|
określonego przez wysokość, na której nacisnąłeś klawisz myszy.
|
|
|
|
>> Przesuń mysz do miejsca oddalonego od górnego końca suwaka o mniej
|
|
więcej trzy linie i naciśnij lewy klawisz myszy kilka razy.
|
|
|
|
|
|
* GDY EMACS JEST ZABLOKOWANY
|
|
----------------------------
|
|
|
|
Jeśli Emacs przestaje odpowiadać na Twoje polecenia, to możesz go
|
|
bezpiecznie zatrzymać, przyciskając C-g. Klawisza C-g możesz też użyć do
|
|
przerwania polecenia, które zabiera zbyt wiele czasu.
|
|
|
|
Możesz także użyć C-g do anulowania argumentu liczbowego albo początku
|
|
polecenia, którego nie zamierzasz dokończyć.
|
|
|
|
>> Napisz C-u 100 jako argument liczbowy, po czym naciśnij C-g.
|
|
Teraz naciśnij C-f. Powinno to przesunąć kursor zaledwie o
|
|
jeden znak, ponieważ argument liczbowy anulowałeś za pomocą C-g.
|
|
|
|
Za pomocą klawisza C-g możesz też anulować skutki omyłkowego
|
|
wciśnięcia klawisza <ESC>.
|
|
|
|
|
|
* ZABLOKOWANE POLECENIA
|
|
-----------------------
|
|
|
|
Pewne polecenia Emacsa są ,,zablokowane'' -- po to, by początkujący
|
|
użytkownicy nie mogli ich wywołać przez przypadek.
|
|
|
|
Jeśli wywołasz jedno z zablokowanych poleceń, to Emacs wypisze komunikat
|
|
informujący o tym, co to za polecenie, i zapyta Cię, czy istotnie chcesz
|
|
je wywołać.
|
|
|
|
Jeśli naprawdę chcesz wywołać to polecenie, to odpowiedz na pytanie,
|
|
naciskając spację. Jeśli nie chcesz wywołać zablokowanego polecenia,
|
|
to na pytanie odpowiedz, naciskając n.
|
|
|
|
>> Napisz `C-x C-l' (co jest zablokowanym poleceniem) i odpowiedz n
|
|
na zadane pytanie.
|
|
|
|
|
|
* OKNA
|
|
------
|
|
|
|
Emacs może mieć otwartych kilka okien, z których każde wyświetla
|
|
własny tekst. Pojęcie ,,okna'', jeśli chodzi o Emacsa, nie odnosi
|
|
się do osobnego okienka systemu okienkowego, lecz do pojedynczego
|
|
panelu wewnątrz okienka systemowego. (Emacs może też pracować
|
|
na kilku oknach systemowych (X-oknach); w terminologii Emacsa
|
|
nazywają się one ramkami. Opisane jest to poniżej.)
|
|
|
|
Na tym etapie lepiej jest się nie zagłębiać w techniki wykorzystujące
|
|
kilka okien. Powinieneś jedynie wiedzieć, w jaki sposób pozbyć się
|
|
nadmiaru okien, które mogą się pojawić w wyniku wywołania Emacsowego
|
|
systemu pomocy albo niektórych poleceń. Robi się to w prosty sposób:
|
|
|
|
C-x 1 Jedno okno (tzn. zlikwiduj wszystkie pozostałe okna).
|
|
|
|
Kombinacja ta to klawisz Control-x, po którym występuje cyfra 1.
|
|
Powiększa ona okno, w którym jest kursor tak, by wypełniło ono ekran,
|
|
kasując zarazem pozostałe okna Emacsa.
|
|
|
|
>> Przesuń kursor do tej linii i naciśnij C-u 0 C-l.
|
|
|
|
(C-l, jak pamiętasz odświeża zawartość ekranu. Jeśli temu poleceniu
|
|
poda się argument liczbowy, to będzie to oznaczało ,,odśwież zawartość
|
|
ekranu i umieść bieżąca linię o tyle linii od góry ekranu''. Tak więc,
|
|
C-u 0 C-1 oznacza ,,odśwież ekran, umieszczając bieżąca linię na samej
|
|
górze''.)
|
|
|
|
>> Naciśnij Control-x 2
|
|
Zauważ, że okno się kurczy, a jednocześnie pojawia się nowe,
|
|
wyświetlające ten sam tekst.
|
|
|
|
>> Naciśnij C-x 1, a nowe okno zniknie.
|
|
|
|
|
|
* WSTAWIANIE I USUWANIE
|
|
-----------------------
|
|
|
|
Jeśli chcesz wstawić nowy tekst, to po prostu go napisz. Znaki, które da
|
|
się wyświetlić, takie jak A, 7, *, itd., Emacs traktuje jako tekst i
|
|
natychmiast wstawia do dotychczasowego tekstu. Aby wstawić znak nowej
|
|
linii, trzeba nacisnąć klawisz <Return> (na maszynach do pisania tak
|
|
oznaczało się znak powrotu karetki).
|
|
|
|
Ostatnio napisany znak możesz skasować, naciskając klawisz <Delback>.
|
|
Chodzi tu o klawisz, którego normalnie używasz do skasowania ostatnio
|
|
napisanego znaku. Na większości klawiatur wyróżnia się on wielkością,
|
|
leży nad klawiszem <Return> i jest oznaczony napisem "Delete", "Del"
|
|
albo "Backspace".
|
|
|
|
Jeśli masz na klawiaturze klawisz oznaczony "Backspace", to właśnie on
|
|
jest wspomnianym <Delback>. Oprócz niego może jeszcze występować
|
|
klawisz oznaczony słowem "Delete", ale to nie on pełni rolę <Delback>.
|
|
|
|
Mówiąc bardziej ogólnie, <Delback> usuwa znak bezpośrednio
|
|
poprzedzający bieżącą pozycję kursora.
|
|
|
|
>> Sprawdź to teraz: wstaw kilka znaków, po czym usuń je, kilka razy
|
|
naciskając <Delback>. Nie martw się, że zmieniasz w ten sposób
|
|
niniejszy plik, w istocie nie zmieniasz głównego pliku samouczka.
|
|
Pracujesz teraz na jego kopii.
|
|
|
|
Gdy linia tekstu staje się zbyt długa, by zmieścić się w jednym
|
|
wierszu ekranu, to jest ona ,,kontynuowana'' w wierszu następnym.
|
|
Znak ,,backslash'' (`\') (albo - jeśli pracujesz w okienkowym
|
|
trybie graficznym - zagięta strzałka) umieszczony na prawym marginesie
|
|
wskazuje, że dana linia jest kontynuowana w następnym wierszu ekranu.
|
|
|
|
>> Wpisuj jakiś tekst tak długo, aż dojdziesz do prawego marginesu, i
|
|
potem nie przestawaj. Zauważysz, że pojawi się linia kontynuacji.
|
|
|
|
>> Użyj klawisza <Delback>, by usunąć znaki tekstu, tak by linia znowu
|
|
mieściła się na ekranie; linia kontynuacji zniknie.
|
|
|
|
Znak nowej linii można skasować tak jak każdy inny znak. Usunięcie znaku
|
|
nowej linii między dwiema liniami spowoduje ich połączenie. Jeśli powstała
|
|
w wyniku tego linia tekstu jest zbyt długa, by zmieścić się na szerokość
|
|
ekranu, to zostanie wyświetlona z linią kontynuacji.
|
|
|
|
>> Przesuń kursor na początek linii i naciśnij <Delback>. Bieżąca
|
|
linia zostanie połączona z poprzednią.
|
|
|
|
>> Naciśnij <Return>, by z powrotem wstawić znak nowej linii, który
|
|
skasowałeś.
|
|
|
|
Jak już wiesz, większość poleceń Emacsa można wywołać z parametrem
|
|
liczby powtórzeń; dotyczy to także znaków tekstu. Argument liczbowy
|
|
powoduje wstawienie znaku odpowiadającą mu liczbę razy.
|
|
|
|
>> Wypróbuj to teraz -- naciśnij C-u 8 *, a uzyskasz ********.
|
|
|
|
Nauczyłeś się już większej części podstawowych sposobów pisania oraz
|
|
poprawiania błędów. W Emacsie możesz usuwać również całe słowa lub
|
|
linie. Oto podsumowanie operacji usuwania znaków:
|
|
|
|
<Delback> usuń znak bezpośrednio przed kursorem
|
|
C-d usuń znak bezpośrednio za kursorem
|
|
|
|
M-<Delback> wytnij słowo bezpośrednio przed kursorem
|
|
M-d wytnij słowo bezpośrednio za kursorem
|
|
|
|
C-k wytnij zawartość linii od kursora do jej końca
|
|
M-k wytnij wszystkie znaki od kursora do końca zdania
|
|
|
|
Warto zauważyć, że stosunek <Delete> i C-d do M-<Delete> i M-d
|
|
rozszerza analogię występującą w zestawieniu C-f i M-f (<Delete> tak
|
|
naprawdę nie jest znakiem sterującym, ale nie jest to tutaj
|
|
istotne). C-k i M-k są podobne do C-e i M-e w tym sensie, że linie są
|
|
odpowiednikami zdań.
|
|
|
|
|
|
Oto metoda wycinania części tekstu. Umieść kursor na początku fragmentu,
|
|
który chcesz wyciąć, i naciśnij C-@ lub C-SPC (SPC-spacja). Teraz przejdź
|
|
na drugi koniec wybranego fragmentu i naciśnij C-w. To wytnie cały tekst
|
|
zawarty między punktami początkowym i końcowym.
|
|
|
|
>> Przesuń kursor na literę O na początku poprzedniego paragrafu.
|
|
|
|
>> Naciśnij C-SPC. Emacs wyświetli "Mark set" (znacznik ustawiony)
|
|
na dole ekranu.
|
|
|
|
>> Przesuń kursor do litery o w słowie ,,kursor'' w drugim zdaniu.
|
|
|
|
>> Naciśnij C-w. Ta komenda wytnie cały fragment zaczynający się od O,
|
|
a kończący tuż przed o.
|
|
|
|
Gdy usuwasz więcej niż jeden znak naraz, Emacs zachowuje usunięty
|
|
tekst po to, by mógł go z powrotem gdzieś wstawić. Wstawianie
|
|
usuniętego tekstu nazywa się ,,wklejaniem''. Usunięty tekst
|
|
możesz wkleić zarówno w to samo miejsce, z którego został usunięty,
|
|
bądź też w inne miejsca. Ten sam tekst możesz wkleić wielokrotnie,
|
|
w celu uzyskania wielu kopii. Poleceniem wklejenia tekstu jest C-y.
|
|
|
|
Zauważ różnicę między ,,wycinaniem'' i ,,usuwaniem'', polegającą na tym,
|
|
że rzeczy wycięte można na nowo wklejać, usuniętych natomiast wklejać nie
|
|
można. Na ogół polecenia Emacsa, które kasują dużo tekstu, zachowują go,
|
|
podczas gdy polecenia, które po prostu kasują jeden znak albo puste
|
|
linie lub odstępy, skasowanego tekstu nie zachowują.
|
|
|
|
>> Przesuń kursor na początek linii, która nie jest pusta. Naciśnij
|
|
C-k, by wyciąć tekst z tej linii.
|
|
|
|
>> Naciśnij C-k jeszcze raz. Zauważ, że wycina to znak nowej linii,
|
|
który znajduje się za ta linią.
|
|
|
|
Zwróć uwagę, że pojedyncze C-k wycina zawartość linii, a powtórne C-k
|
|
wycina samą linię, tak że pozostałe linie przesuwają się do góry. C-k
|
|
traktuje argument liczbowy w sposób specjalny: wycina ono tyle linii,
|
|
ile wynosi wartość argumentu, ORAZ ich zawartość. To nie jest jedynie
|
|
powtórzenie kilka razy C-k. C-u 2 C-k wycina dwie linie wraz z ich
|
|
znakami nowej linii; dwukrotne naciśniecie C-k nie zrobiłoby tego.
|
|
|
|
By odzyskać ostatnio wycięty tekst i wstawić go w miejsce kursora,
|
|
naciśnij C-y.
|
|
|
|
>> Twoja kolej. Naciśnij C-y, by z powrotem wstawić tekst.
|
|
|
|
Zwróć uwagę, że jeśli naciśniesz C-k kilka razy z rzędu, to cały wycięty
|
|
tekst zostanie zachowywany w jednym kawałku, tak że pojedyncze C-y wklei
|
|
wszystkie linie.
|
|
|
|
>> Naciśnij C-k kilka razy.
|
|
|
|
A by odzyskać ten wycięty tekst...
|
|
|
|
>> ...naciśnij C-y. Przesuń potem kursor o kilka linii w dół i
|
|
naciśnij C-y jeszcze raz. Widzisz, że wstawia to ten sam tekst.
|
|
|
|
Co zrobić, jeśli chcesz wstawić tekst, który wcześniej wyciąłeś,
|
|
a potem wycinasz coś innego? C-y wstawia tekst ostatnio wycięty.
|
|
Poprzedni fragment nie jest jednak stracony. Możesz do niego wrócić,
|
|
używając polecenia M-y. Naciskając C-y, wstawiasz tekst ostatnio
|
|
wycięty, a naciskając M-y, zastępujesz ten tekst wyciętym uprzednio.
|
|
Dalsze naciskanie M-y przywołuje coraz wcześniejsze fragmenty tekstu.
|
|
Gdy dojdziesz do tekstu, którego szukałeś, po prostu kontynuuj edycję
|
|
tekstu, pozostawiając wklejony tekst tam, gdzie się znajduje.
|
|
|
|
Naciskając M-y wystarczająco wiele razy, dojdziesz do punktu,
|
|
z którego wystartowałeś (czyli tekstu wyciętego ostatnio).
|
|
|
|
>> Wytnij jakąś linię, zmień pozycję kursora i wytnij inną. Naciśnij
|
|
potem C-y, by wstawić drugą z wyciętych linii. Potem naciśnij M-y
|
|
i linia ta zostanie zastąpiona przez tą pierwszą. Naciśnij M-y
|
|
jeszcze kilka razy, by zobaczyć, co się dzieje. Powtarzaj to aż
|
|
do ponownego pojawienia się drugiej z linii. Możesz też wypróbować,
|
|
co się stanie, gdy polecenie M-y poprzedzisz argumentem dodatnim
|
|
albo ujemnym.
|
|
|
|
|
|
* COFNIJ
|
|
--------
|
|
|
|
Jeśli wprowadzisz zmiany do tekstu, a potem dojdziesz do wniosku, że
|
|
to była pomyłka, to możesz cofnąć zmiany, wydając polecenie ,,cofnij''
|
|
(ang. undo), C-x u.
|
|
|
|
C-x u cofa zmiany wprowadzone przez jedno polecenie; jeśli powtórzysz
|
|
C-x u kilka razy z rzędu, to każde powtórzenie cofa kolejne polecenie.
|
|
|
|
Od tej reguły są dwa wyjątki: polecenia, które nie zmieniają tekstu nie
|
|
liczą się jako polecenia, które można wycofać (dotyczy to zarówno
|
|
przesunięć kursora, jak i przewijania tekstu), oraz znaki wstawiane do
|
|
tekstu (np. litery) łączone są w grupy do 20. (Redukuje to liczbę
|
|
naciśnięć C-x u, które musiałbyś wykonać, by wycofać się z niechcianych
|
|
zmian.)
|
|
|
|
>> Wytnij tę linię za pomocą C-k, a potem naciśnij C-x u; linia
|
|
powinna się pojawić ponownie.
|
|
|
|
C-_ jest innym sposobem wywołania polecenia "cofnij"; działa to
|
|
dokładnie tak samo jak C-x u, jest jednak łatwiejsze do naciśnięcia
|
|
kilka razy z rzędu. Wadą kombinacji C-_ jest to, że nie jest oczywiste
|
|
w jaki sposób ją uzyskać na niektórych klawiaturach. To właśnie dlatego
|
|
dostępna jest też kombinacja C-x u. Na niektórych terminalach możesz
|
|
nacisnąć C-_ poprzez przytrzymanie Ctrl i naciśnięcie /.
|
|
|
|
Argument liczbowy podany przed C-_ lub C-x u określa liczbę powtórzeń
|
|
tego polecenia.
|
|
|
|
|
|
* PLIKI
|
|
-------
|
|
|
|
Aby edytowany przez Ciebie tekst został na trwałe zachowany, musisz
|
|
umieścić go w pliku. Jeśli tego nie zrobisz, to tekst zniknie, gdy
|
|
zamknięty zostanie Emacs, za pomocą którego go edytowałeś. Aby zachować
|
|
tekst w pliku, najpierw musisz ten plik ,,znaleźć'', i to zanim
|
|
zaczniesz wprowadzać tekst. Czynność znajdowania pliku (ang. "file
|
|
finding") bywa też nazywana ,,odwiedzaniem pliku'' (ang. "file
|
|
visiting").
|
|
|
|
Odwiedzanie pliku w Emacsie powoduje wyświetlenie jego zawartości.
|
|
Bardzo często jest to początek edycji pliku. Jednakże zmiany, które
|
|
wprowadzasz do pliku, nie są w nim utrwalone, zanim go nie ,,zachowasz''
|
|
(ang. save). Ma to zapobiec pozostawieniu w systemie pliku, który został
|
|
zmieniony tylko w połowie, a tego chcesz uniknąć. Gdy zachowujesz
|
|
zmieniony plik, Emacs zostawia oryginał (pod inna nazwą) na wypadek,
|
|
gdybyś doszedł do wniosku, że wprowadzone zmiany były błędne.
|
|
|
|
Jeśli popatrzysz na dół ekranu, to zauważysz linię, która zaczyna się
|
|
i kończy myślnikami, a zawiera tekst ,,TUTORIAL''. W tej
|
|
części ekranu zawsze możesz znaleźć nazwę pliku, który właśnie
|
|
odwiedzasz. W tej chwili odwiedzasz plik o nazwie TUTORIAL, który
|
|
jest Twoją własną kopią samouczka Emacsa. Obojętnie, który plik
|
|
odwiedzisz, właśnie w tym miejscu pojawi się jego nazwa.
|
|
|
|
Polecenia służące do odwiedzania i zachowywania plików różnią się
|
|
od innych poleceń, które już poznałeś, tym, że składają się z dwóch
|
|
znaków. Obydwa zaczynają się od znaku Control-x. Jest mnóstwo
|
|
poleceń, które zaczynają się od tego właśnie znaku; wiele z nich
|
|
dotyczy plików, buforów oraz rzeczy z nimi związanych. Polecenia
|
|
te mają długość dwóch, trzech lub czterech znaków.
|
|
|
|
Kolejną nowością odnośnie polecenia odwiedzania pliku jest to, że
|
|
musisz mu podać nazwę pliku, który chcesz znaleźć. Mówimy o tym, że
|
|
polecenie ,,czyta argument z terminala'' (w tym wypadku argument jest
|
|
nazwą pliku). Po wpisaniu polecenia
|
|
|
|
C-x C-f znajdź plik (ang. find a file)
|
|
|
|
Emacs poprosi Cię o wpisanie nazwy pliku. Pojawia się ona w dolnej linii
|
|
ekranu. Gdy ta linia jest używana do wprowadzania tego typu danych,
|
|
nazywa się ją ,,minibuforem'' (ang. "minibuffer"). Do edycji nazwy pliku
|
|
w minibuforze możesz używać zwykłych poleceń Emacsa.
|
|
|
|
Wprowadzanie nazwy pliku (lub jakichkolwiek innych danych w
|
|
minibuforze) można anulować klawiszem C-g.
|
|
|
|
>> Naciśnij C-x C-f, po czym naciśnij C-g. Na skutek tego zniknie
|
|
minibufor oraz przerwane zostanie wykonanie polecenia C-x C-f, które
|
|
tego minibufora używało. W rezultacie nie odwiedzisz żadnego pliku.
|
|
|
|
Gdy skończysz wpisywać nazwę pliku, naciśnij <Return>. Wówczas
|
|
polecenie C-x C-f zabierze się do roboty i znajdzie plik, który
|
|
wybrałeś. Z chwilą zakończenia wykonywania polecenia C-x C-f
|
|
zniknie też minibufor.
|
|
|
|
Zawartość znalezionego pliku po chwili pojawia się na ekranie
|
|
i możesz ją edytować. Gdy chcesz zachować zmiany, by je utrwalić,
|
|
wydaj polecenie
|
|
|
|
C-x C-s zachowaj plik (ang. save).
|
|
|
|
Kopiuje to tekst z Emacsa do pliku. Za pierwszym razem, gdy to
|
|
robisz, Emacs zmienia nazwę oryginalnego pliku, dodając na
|
|
końcu jego nazwy znak ~. W ten sposób powstaje zapasowa kopia
|
|
oryginalnego pliku.
|
|
|
|
Gdy zachowywanie pliku się kończy, Emacs wypisuje jego nazwę u dołu
|
|
ekranu. Pliki powinieneś zachowywać stosunkowo często, aby nie stracić
|
|
za dużo w wypadku załamania systemu.
|
|
|
|
>> Naciśnij C-x C-s, by zachować dla siebie kopię samouczka. Emacs
|
|
powinien wypisać "Wrote ...TUTORIAL" na dole ekranu.
|
|
|
|
UWAGA: W niektórych systemach naciśnięcie C-x C-s zamraża ekran i w
|
|
rezultacie Emacs nie może pokazywać tekstu. Oznacza to, że składowa
|
|
systemu operacyjnego, zwana kontrolą przepływu (ang. flow control),
|
|
przechwyciła znak C-s i nie pozwoliła mu dotrzeć do Emacsa. By odzyskać
|
|
kontrolę nad ekranem, naciśnij C-q. Dodatkowej pomocy poszukaj w
|
|
rozdziale "Spontaneous Entry to Incremental Search" w podręczniku
|
|
Emacsa.
|
|
|
|
Odwiedzić w celu edycji lub odczytu możesz plik istniejący już w
|
|
systemie. Możesz też odwiedzić plik, którego jeszcze nie ma w systemie i
|
|
właśnie w taki sposób tworzy się w Emacsie nowe pliki. Gdy poleceniem
|
|
C-x C-f odwiedzisz plik o nazwie nieistniejącej w systemie, wówczas
|
|
Emacs wyświetli puste miejsce, do którego będziesz mógł zacząć wpisywać
|
|
tekst. Gdy zażądasz zachowania wpisanego tekstu, Emacs utworzy w
|
|
systemie plik z tym tekstem. Od tego momentu możesz uważać, że edytujesz
|
|
plik już istniejący.
|
|
|
|
|
|
* BUFORY
|
|
--------
|
|
|
|
Jeśli za pomocą C-x C-f odwiedzisz inny plik, to plik odwiedzony
|
|
poprzednio pozostanie w Emacsie. Możesz się na niego przełączyć,
|
|
odwiedzając go jeszcze raz za pomocą C-x C-f. W ten sposób możesz
|
|
mieć w Emacsie odwiedzonych jednocześnie wiele plików.
|
|
|
|
>> Utwórz plik o nazwie "foo" za pomocą C-x C-f foo <Return>.
|
|
Wpisz w niego jakiś tekst i zachowaj "foo" za pomocą C-x C-s.
|
|
W końcu napisz C-x C-f TUTORIAL <Return>, by wrócić do samouczka.
|
|
|
|
Emacs przechowuje tekst każdego pliku w obiekcie, zwanym ,,buforem''.
|
|
Odwiedzenie pliku powoduje utworzenie nowego bufora wewnątrz Emacsa. By
|
|
zobaczyć listę buforów, które istnieją w Twoim Emacsie, naciśnij
|
|
|
|
C-x C-b lista buforów (ang. list buffers).
|
|
|
|
>> Naciśnij C-x C-b.
|
|
|
|
Zwróć uwagę, że każdy bufor ma własną nazwę, może też mieć skojarzoną z
|
|
nim nazwę pliku, który odwiedza. KAŻDY tekst, który oglądasz w Emacsie,
|
|
jest zawsze częścią jednego z buforów.
|
|
|
|
>> Naciśnij C-x 1 by pozbyć się listy buforów.
|
|
|
|
Jeśli masz kilka buforów to tylko jeden z nich jest aktualny, ten
|
|
który właśnie edytujesz. Jeśli chcesz edytować inny bufer musisz się
|
|
do niego "przełączyć" (ang. switch). Jeśli chcesz przełączyć się do
|
|
bufora, który odwiedza jakiś plik, możesz to zrobić poprzez ponowne
|
|
odwiedzenie pliku za pomocą C-x C-f. Ale istnieje także łatwiejszy
|
|
sposób: użyj C-x b. Używając tej komendy musisz podać nazwę bufora, do
|
|
którego zamierzasz się przełączyć.
|
|
|
|
>> Naciśnij C-x b foo <Return> by wrócić do bufora "foo", który
|
|
przechowuje tekst pliku "foo". Następnie naciśnij C-x b TUTORIAL
|
|
<Return> by wrócić do samouczka.
|
|
|
|
Zwykle nazwa bufora odpowiada nazwie pliku (bez ścieżki), choć czasami
|
|
zdarza się inaczej. Lista buforów, którą tworzysz za pomocą C-x C-b
|
|
pokazuje nazwy wszystkich buforów.
|
|
|
|
KAŻDY tekst, który pojawia się w oknie Emacsa jest częścią jakiegoś
|
|
bufora. Niektóre bufory nie odpowiadają żadnemu odwiedzanemu
|
|
plikowi. Na przykład bufor "*Buffer List*" nie odwiedza żadnego pliku;
|
|
zawiera on listę buforów, utworzoną w reakcji na naciśnięcie przez
|
|
Ciebie C-x C-b. Bufor "*Messages*" także nie odwiedza żadnego pliku;
|
|
zawiera komunikaty, które pojawiały się podczas Twojej sesji z
|
|
Emacsem.
|
|
|
|
>> Naciśnij C-x b *Messages* <Return> by obejrzeć bufor zawierający
|
|
komunikaty. Następnie naciśnij C-x b TUTORIAL <Return> by wrócić do
|
|
samouczka.
|
|
|
|
Jeśli zmieniasz tekst w jakimś pliku, a potem odwiedzisz inny plik, to
|
|
zawartość tego pierwszego NIE jest automatycznie zachowywana. Zmiany,
|
|
które wprowadziłeś, pozostają w Emacsie, w buforze tegoż pliku.
|
|
Tworzenie czy edytowanie innego bufora nie ma żadnego wpływu na
|
|
pozostałe. Jest to bardzo przydatne, ale też oznacza, że potrzebny jest
|
|
Ci wygodny sposób zachowywania zawartości buforów. Niewygodne na
|
|
przykład byłoby, aby zawsze w celu zachowania bufora trzeba było do
|
|
niego przechodzić za pomocą C-x C-f i dopiero potem wywoływać C-x C-s.
|
|
Dlatego istnieje polecenie:
|
|
|
|
C-x s Zachowaj bufory (ang. save some buffers)
|
|
|
|
W reakcji na polecenie C-x s Emacs dla każdego z buforów, w którym
|
|
występują nie zachowane do tej pory zmiany, zadaje pytanie, czy go
|
|
w tej chwili zachować.
|
|
|
|
>> Wstaw jakąś linię tekstu, a potem naciśnij C-x s.
|
|
Powinieneś zostać zapytany o to, czy chcesz zachować bufor
|
|
TUTORIAL. Odpowiedz na to pytanie twierdząco, naciskając y.
|
|
|
|
|
|
* ROZSZERZANIE ZESTAWU POLECEŃ
|
|
------------------------------
|
|
|
|
Poleceń Emacsa jest znacznie, znacznie więcej, niż można by skojarzyć
|
|
z klawiszami klawiatury, uwzględniając nawet kombinacje z META lub Ctrl.
|
|
Emacs radzi sobie z tym problemem, udostępniając polecenia X (ang.
|
|
eXtend). Istnieją dwa rodzaje tych poleceń:
|
|
|
|
C-x Rozszerzenie o znak. Następuje po nim jeden znak.
|
|
M-x Rozszerzenie o nazwane polecenie. Następuje po nim
|
|
pełna, niekiedy długa nazwa polecenia.
|
|
|
|
Polecenia te są użyteczne, ale używa się ich nie tak często, jak tych,
|
|
których już się nauczyłeś. Miałeś już okazję poznać dwa z nich: C-x C-f,
|
|
służące do odwiedzania plików, oraz C-x C-s do ich zachowywania. Innym
|
|
przykładem może być polecenie C-x C-c, które kończy sesję Emacsa. (Nie
|
|
martw się, że w ten sposób stracisz zmiany, które wprowadziłeś do
|
|
tekstów; przed zamknięciem sesji Emacs proponuje Ci zachowania
|
|
każdego ze zmodyfikowanych plików.)
|
|
|
|
C-z jest poleceniem, które wychodzi z Emacsa *na chwilę*, tak byś mógł
|
|
wrócić do niej wrócić po jakimś czasie.
|
|
|
|
W systemach, w których jest to możliwe, C-z zawiesza proces Emacsa;
|
|
powoduje to powrót do powłoki (ang. shell), ale nie niszczy Emacsa.
|
|
W najpopularniejszych powłokach możesz wrócić do Emacsa za pomocą
|
|
polecenia `fg' lub `%emacs'.
|
|
|
|
W systemach, w których nie ma zawieszania procesów, C-z tworzy proces
|
|
podpowłoki (ang. "subshell"), który działa pod Emacsem i daje Ci szansę
|
|
uruchamiania innych programów oraz powrotu do Emacsa po ich skończeniu; w
|
|
systemach tych C-z w istocie nie powoduje wyjścia z Emacsa i wówczas
|
|
normalnym poleceniem powrotu do Emacsa jest wyjście z podpowłoki za
|
|
pomocą polecenia "exit".
|
|
|
|
Polecenia C-x C-c powinieneś używać, gdy masz zamiar się wylogować.
|
|
Zalecane jest także wychodzenie z Emacsa wystartowanego na przykład przez
|
|
programy obsługujące pocztę elektroniczną lub innego rodzaju narzędzia,
|
|
ponieważ mogą one nie wiedzieć, jak sobie poradzić z zawieszeniem
|
|
Emacsa. Jednakże w zwykłych okolicznościach, jeśli nie musisz
|
|
wylogowywać się z systemu, korzystniej jest zawiesić Emacsa za pomocą
|
|
C-z, niż z niego wyjść.
|
|
|
|
Istnieje wiele poleceń zaczynających się od C-x. Oto lista tych,
|
|
których już się nauczyłeś:
|
|
|
|
C-x C-f odwiedź plik
|
|
C-x C-s zachowaj plik
|
|
C-x C-b wyświetl listę buforów
|
|
C-x C-c wyjdź z Emacsa
|
|
C-x u cofnij
|
|
|
|
Poleceń podawanych za pomocą nazwy używa się jeszcze rzadziej lub używa
|
|
się tylko w niektórych trybach. Przykładem może być polecenie
|
|
replace-string, które zastępuje jeden łańcuch innym w całym tekście. Gdy
|
|
naciskasz M-x, Emacs czeka na dalszy ciąg polecenia, wyświetlając na
|
|
dole ekranu (w minibuforze) napis "M-x". Powinieneś tam wpisać nazwę
|
|
polecenia, w tym wypadku replace-string. Wystarczy przy tym, że napisz
|
|
jedynie repl s<Tab>; Emacs dokończy nazwę automatycznie. Wprowadzanie
|
|
nazwy zakończ naciśnięciem klawisza <Return>.
|
|
|
|
Polecenie replace-string wymaga dwóch argumentów: łańcucha, który ma
|
|
zostać zastąpiony, i łańcucha, który ma zostać wstawiony w miejsce tegoż.
|
|
Wpisywanie każdego z tych łańcuchów trzeba zakończyć przyciśnięciem
|
|
klawisza <Return>.
|
|
|
|
>> Przesuń kursor do czystej linii, dwie linie poniżej tej.
|
|
Naciśnij M-x repl s<Return>zmieni<Return>zmodyfikuje<Return>.
|
|
|
|
Zwróć uwagę, jak ta linia się zmieniła: zastąpiłeś słowem
|
|
,,zmodyfikuje'' każde wystąpienie słowa z-m-i-e-n-i poniżej początkowej
|
|
pozycji kursora.
|
|
|
|
|
|
* AUTOMATYCZNE ZACHOWYWANIE
|
|
---------------------------
|
|
|
|
Jeśli zmian wprowadzonych do pliku nie zachowasz, to możesz je stracić w
|
|
wypadku, gdy Twój komputer przestanie działać. By Cię przed tym
|
|
uchronić, Emacs okresowo zachowuje wprowadzone zmiany w specjalnym
|
|
pliku, który ma znak # na początku i na końcu swojej nazwy. Przyjmijmy
|
|
na przykład, że Twój plik nazywa się "hello.c". Odpowiadający mu plik
|
|
zachowywany automatycznie będzie nosił nazwę "#hello.c#". Gdy
|
|
zachowasz plik w zwykły sposób, Emacs skasuje plik
|
|
zachowany automatycznie.
|
|
|
|
Jeśli Twój komputer przestanie działać, możesz odzyskać Twoje dane z
|
|
pliku automatycznie zachowanego przez zwykłe odwiedzenie tego pliku,
|
|
który edytowałeś (a nie pliku automatycznie zachowanego!) i napisanie
|
|
M-x recover file<Return>. Gdy Emacs zapyta o potwierdzenie, to
|
|
dane zachowane automatycznie odzyskasz, jeśli odpowiesz yes<Return>.
|
|
|
|
|
|
* OBSZAR ECHA
|
|
-------------
|
|
|
|
Jeśli polecenia dla Emacsa wpisujesz dostatecznie wolno, będą one
|
|
pokazywane w specjalnym obszarze na dole ekranu, zwanym obszarem echa
|
|
(ang. echo area). Obszar echa zawiera ostatnią dolną linię ekranu.
|
|
|
|
|
|
* LINIA STANU
|
|
-------------
|
|
|
|
Linia, która znajduje się bezpośrednio nad obszarem echa, zwana jest
|
|
linią trybu (ang. modeline). Pokazuje ona tekst podobny do
|
|
następującego:
|
|
|
|
--:** TUTORIAL (Fundamental)--L670--58%----------------
|
|
|
|
Linia ta podaje użyteczne informacje o stanie Emacsa i tekstu, który
|
|
edytujesz.
|
|
|
|
Wiesz już, jakie jest znaczenie nazwy: oznacza ona plik,
|
|
który odwiedziłeś. --NN%-- informuje o bieżącej pozycji wewnątrz
|
|
tekstu; oznacza to, że NN procent tekstu znajduje się ponad górnym
|
|
brzegiem ekranu. Jeśli początek pliku znajduje się na początku
|
|
ekranu, to zamiast liczby --00%-- zobaczysz w tym miejscu --Top--.
|
|
Podobnie dla końca tekstu pojawi się tam napis --Bot-- (ang. bottom).
|
|
Jeśli wyświetlasz tekst na tyle krótki, że mieści się w
|
|
całości na ekranie, to linia trybu będzie zawierała napis --All--.
|
|
|
|
Litera L, po której występują cyfry, także opisuje Twoją bieżącą
|
|
pozycję: cyfry oznaczają numer linii, na której obecnie ustawiony jest
|
|
kursor.
|
|
|
|
Gwiazdki blisko początku linii trybu oznaczają, że wprowadziłeś do
|
|
tekstu jakieś zmiany. Tuż po odwiedzeniu, a także po zachowaniu pliku
|
|
nie będzie w tym miejscu gwiazdek, lecz myślniki.
|
|
|
|
Wewnątrz nawiasów znajdziesz informacje na temat trybu edycji, w
|
|
którym właśnie jest Emacs. Domyślnym trybem edycji nazywa się
|
|
podstawowym (ang. fundamental); jest to tryb używanym właśnie w
|
|
tej chwili. Jest to przykład ,,trybu głównego'' (ang. major mode).
|
|
|
|
Emacs może działać w wielu trybach głównych. Zostały one zaprojektowane,
|
|
aby ułatwić edycję napisów w rozmaitych językach programowania, takich
|
|
jak tryb Lisp czy C, oraz rodzajach tekstów, jak tryb tekstowy. W danej
|
|
chwili może być aktywny tylko jeden główny tryb pracy i to jego nazwa
|
|
jest wyświetlana w linii trybu w miejscu, w którym teraz jest
|
|
"Fundamental".
|
|
|
|
Każdy z głównych trybów edycyjnych może zmienić zachowanie niektórych
|
|
poleceń. Na przykład w Emacsie istnieją polecenia służące do tworzenia
|
|
komentarzy w programach. Skoro każdy język programowania sam określa,
|
|
jak powinien wyglądać komentarz, to każdy z głównych trybów edycyjnych
|
|
musi wstawiać komentarze w odpowiedni sposób. Trybowi edycyjnemu
|
|
odpowiada nazwa polecenia, które możesz wykonać, by przełączyć się w ten
|
|
tryb lub go wyłączyć. Przykładem może być M-x fundamental-mode, które
|
|
jest poleceniem przełączającym tryb podstawowy.
|
|
|
|
Jeśli zamierzasz edytować tekst w języku angielskim, taki jak na
|
|
przykład oryginalna wersja tego samouczka, to prawdopodobnie
|
|
powinieneś użyć trybu tekstowego (ang. text mode).
|
|
|
|
>> Napisz M-x text-mode<Return>.
|
|
|
|
Nie musisz się martwić, bo żadne z poleceń, które do tej pory poznałeś,
|
|
nie zmienia Emacsa w poważny sposób. Możesz jednak zauważyć, że teraz
|
|
M-f i M-b traktują apostrofy jako części słów. Poprzednio, w trybie
|
|
podstawowym, polecenia te traktowały apostrofy jako separatory słów.
|
|
|
|
Główne tryby edycji wprowadzają zwykle subtelne zmiany, takie jak
|
|
opisana powyżej; większość poleceń nadal robi ,,to samo'', chociaż
|
|
być może w troszeczkę inny sposób.
|
|
|
|
By zobaczyć dokumentację na temat bieżącego głównego trybu edycji,
|
|
naciśnij C-h m.
|
|
|
|
>> Naciśnij C-u C-v raz lub więcej razy, tak by ta linia znalazła się
|
|
blisko góry ekranu.
|
|
|
|
>> Naciśnij C-h m, by odczytać dokumentację na temat tego, czym tryb
|
|
tekstowy różni się od trybu podstawowego.
|
|
|
|
>> Naciśnij q, by usunąć dokumentację trybu z ekranu.
|
|
|
|
Główne tryby edycji nazywają się właśnie ,,głównymi'', gdyż występują
|
|
także ,,podrzędne'' tryby edycji (ang. minor modes). Podrzędne tryby
|
|
edycji nie są alternatywą dla trybów głównych, lecz jedynie ich
|
|
niewielką modyfikacją. Każdy podrzędny tryb edycji można włączyć lub
|
|
wyłączyć niezależnie od pozostałych trybów podrzędnych, a także
|
|
niezależnie od trybu głównego. Możesz wiec używać jednego,
|
|
kombinacji dowolnych, albo nie używać żadnego trybu podrzędnego.
|
|
|
|
Jednym z podrzędnych trybów edycji, który jest bardzo użyteczny,
|
|
szczególnie do edycji tekstu angielskiego lub polskiego, jest tryb
|
|
automatycznego wypełniania (ang. auto fill mode). Jeśli jest on
|
|
włączony, to Emacs łamie linie pomiędzy słowami automatycznie, gdy
|
|
podczas wstawiania tekstu linia robi się za szeroka.
|
|
|
|
Tryb automatycznego wstawiania włącza się na przykład poleceniem M-x
|
|
auto-fill-mode<Return>. Powtórzenie tego polecenie powoduje wyłączenie
|
|
trybu, ponowne powtórzenie --- jego włączenie, i tak dalej. Mówimy, że
|
|
polecenie ,,przełącza tryb''.
|
|
|
|
>> Napisz M-x auto-fill-mode<Return>. Wstaw potem wiele napisów
|
|
,,asdf '' tak długo, aż zobaczysz, że linia podzieli na dwie.
|
|
Między literami musisz wstawiać spacje, ponieważ tryb
|
|
automatycznego wypełniania łamie linie tylko tam, gdzie są spacje.
|
|
|
|
Margines jest zazwyczaj ustawiony na 70 znaków, ale możesz to zmienić
|
|
poleceniem C-x f. Powinieneś poleceniu podać argument liczbowy
|
|
mówiący, w której kolumnie ma zostać ustawiony margines.
|
|
|
|
>> Wywołaj C-x f z argumentem równym 20. (C-u 2 0 C-x f).
|
|
Napisz potem jakiś tekst i zauważ, że Emacs wypełnia linie do
|
|
długości co najwyżej 20 znaków. Ustaw margines z powrotem na
|
|
70 znaków, wywołując jeszcze raz C-x f z odpowiednim argumentem.
|
|
|
|
Jeśli zmieniasz tekst wewnątrz akapitu, to tryb automatycznego
|
|
wypełniania sam z siebie nie wyrówna marginesu. Możesz go wyrównać
|
|
samodzielnie, wydając polecenie M-q (Meta-q) (kursor powinien się
|
|
wówczas znajdować wewnątrz akapitu).
|
|
|
|
>> Przesuń kursor do poprzedniego akapitu i naciśnij M-q.
|
|
|
|
|
|
* SZUKANIE
|
|
----------
|
|
|
|
Emacs potrafi szukać łańcuchów (zwartych ciągów znaków lub słów)
|
|
zarówno wstecz jak i do przodu. Szukanie łańcucha jest poleceniem,
|
|
które przesuwa kursor --- do następnego miejsca, w którym dany
|
|
łańcuch występuje.
|
|
|
|
Polecenie Emacsa "search" różni się od podobnych poleceń w innych
|
|
edytorach tym, że jest przyrostowe. Znaczy to, że szukanie odbywa
|
|
się w trakcie, gdy wpisujesz kolejne znaki łańcucha, który ma zostać
|
|
znaleziony.
|
|
|
|
Poleceniami rozpoczynającymi szukanie są: C-s dla szukania w przód
|
|
oraz C-r dla szukania wstecz. POCZEKAJ PROSZĘ! Nie próbuj ich w tej
|
|
chwili.
|
|
|
|
Gdy naciśniesz C-s, zauważysz, że w obszarze echa pojawi się
|
|
tekst "I-search". Jest to informacja, że Emacs znajduje się w trybie
|
|
"incremental search" i czeka, byś napisał tekst, który ma znaleźć.
|
|
Naciśnięcie <Return> kończy proces szukania.
|
|
|
|
>> Rozpocznij teraz szukanie, naciskając C-s. POWOLI, litera po
|
|
literze, napisz słowo kursor, zatrzymując się po każdym znaku
|
|
i obserwując, gdzie zatrzymuje się kursor. Gdy naciśniesz drugie
|
|
r, będzie można powiedzieć, że szukałeś słowa kursor
|
|
jednokrotnie. Naciśnij jeszcze raz C-s, by znaleźć następne
|
|
wystąpienie słowa kursor. Naciśnij teraz cztery razy <Delback>
|
|
i zobacz, co się dzieje z kursorem. Naciśnij <Return>, by skończyć
|
|
szukanie.
|
|
|
|
Widziałeś, co się działo? Podczas szukania przyrostowego Emacs próbuje
|
|
przejść do miejsca wystąpienia łańcucha, który wpisałeś do tej pory,
|
|
i podświetla go dla Twojej wygody. By znaleźć następne wystąpienie
|
|
słowa kursor, po prostu jeszcze raz naciśnij C-s. Jeśli takiego
|
|
wystąpienia nie ma, to Emacs zapiszczy i napisze, że szukanie
|
|
,,skończyło się porażką''.
|
|
|
|
Kombinacja C-g przerywa proces szukania, podobnie jak to czyni
|
|
z innymi poleceniami.
|
|
|
|
UWAGA: W niektórych systemach naciśniecie C-s zamraża ekran i w
|
|
rezultacie Emacs nie może pokazywać tekstu. Oznacza to, że składowa
|
|
systemu operacyjnego, zwana kontrolą przepływu (ang. "flow control"),
|
|
przechwyciła znak C-s i nie pozwoliła mu dotrzeć do Emacsa. By odzyskać
|
|
kontrolę nad ekranem, naciśnij C-q. Dodatkowej pomocy poszukaj w
|
|
rozdziale "Spontaneous Entry to Incremental Search" w podręczniku
|
|
Emacsa.
|
|
|
|
Jeśli podczas szukania przyrostowego naciśniesz <Delback>, to zauważysz,
|
|
że w minibuforze znika ostatni znak wpisanego przez ciebie łańcucha, a
|
|
kursor wraca do poprzedniego miejsca. Przypuśćmy na przykład, że
|
|
nacisnąłeś k i znalazłeś pierwsze wystąpienie tej litery. Jeśli teraz
|
|
naciśniesz u, to kursor przesunie się tuż za najbliższe litery
|
|
ku. Naciśnij teraz <Delback>. Spowoduje to skasowanie z wyszukiwanego
|
|
łańcucha litery u, a kursor wróci do pierwszego wystąpienia litery k.
|
|
|
|
Jeśli podczas szukania naciśniesz jakiś klawisz w kombinacji z META lub
|
|
Ctrl (z nielicznymi wyjątkami --- znakami, które mają specjalne
|
|
znaczenie podczas szukania, takimi jak C-s i C-r), to szukanie zostanie
|
|
przerwane.
|
|
|
|
C-s rozpoczyna proces szukania do przodu, czyli ZA bieżącą pozycją
|
|
kursora. Jeśli chcesz szukać czegoś położonego w tekście wcześniej,
|
|
to naciśnij C-r. Wszystko, co powiedzieliśmy o poleceniu C-s, stosuje
|
|
się też do C-r, oczywiście w odniesieniu do szukania wstecz.
|
|
|
|
|
|
* WIELE OKIEN
|
|
-------------
|
|
|
|
Jedną z użytecznych cech Emacsa jest możliwość wyświetlania więcej niż
|
|
jednego okna na raz.
|
|
|
|
>> Przesuń kursor do tej linii i naciśnij C-u 0 C-l.
|
|
|
|
>> Naciśnij teraz C-x 2, co podzieli ekran na dwa okna. Obydwa okna
|
|
wyświetlają ten samouczek. Kursor pozostaje w górnym oknie.
|
|
|
|
>> Naciśnij C-M-v by przewinąć dolne okno. (Jeśli nie masz
|
|
klawisza Meta lub Alt, to naciśnij ESC C-v.)
|
|
|
|
>> Naciśnij C-x o ("o" jak angielskie "other") by przesunąć kursor do
|
|
dolnego okna. Użyj C-v i M-v w dolnym oknie, by przewinąć jego
|
|
zawartość. Polecenia, które masz wykonać, odczytuj z górnego okna.
|
|
|
|
>> Naciśnij C-x o jeszcze raz tak, by kursor wrócił do górnego okna.
|
|
Kursor w górnym oknie nie zmienił położenia.
|
|
|
|
Każde okno pamięta położenie swojego kursora, lecz w danej chwili
|
|
tylko jedno z okien wyświetla kursor. Wszystkie polecenia edycyjne
|
|
stosują się do okna, w którym jest kursor. To okno nazywane jest
|
|
,,oknem wybranym''.
|
|
|
|
Polecenie C-M-v przyda Ci się, gdy będziesz chciał edytować tekst w
|
|
jednym oknie, a drugiego używał jako punktu odniesienia. Dzięki niemu
|
|
kursor może zawsze znajdować się w oknie, którego zawartość edytujesz, a
|
|
Ty możesz przesuwać drugie okno.
|
|
|
|
C-M-v to przykład kombinacji, który uzyskuje się, wciskając jednocześnie
|
|
klawisze Ctrl i Meta (Alt). Jeśli masz prawdziwy klawisz META (Alt), to
|
|
C-M-v możesz uzyskać przytrzymując jednocześnie Ctrl oraz META (Alt) i
|
|
naciskając v. Nie jest ważne, co zostało naciśnięte wcześniej, Ctrl czy
|
|
META, ponieważ obydwa te klawisze działają jako modyfikatory znaczenia
|
|
znaków.
|
|
|
|
Jeśli nie masz klawisza META (Alt) i w jego zastępstwie używasz ESC, to
|
|
kolejność naciskania klawiszy ma znaczenie: musisz najpierw nacisnąć i
|
|
puścić ESC, po czym nacisnąć Ctrl-v; kombinacja Ctrl-ESC v nie zadziała.
|
|
Wynika to z tego, że ESC jest znakiem, a nie modyfikatorem.
|
|
|
|
>> Naciśnij C-x 1 (w górnym oknie), by pozbyć się okna dolnego.
|
|
|
|
(Jeśli nacisnąłbyś C-x 1 w dolnym oknie, to górne by znikło. Możesz
|
|
sobie to polecenie tłumaczyć jako ,,pozostaw tylko jedno okno --- to w
|
|
którym właśnie jestem''.)
|
|
|
|
Nie musi być tak, że obydwa okna pokazują ten sam bufor. Jeśli użyjesz
|
|
C-x C-f, by odwiedzić jakiś plik w jednym z nich, to zawartość drugiego
|
|
się nie zmieni. Z zasady w różnych oknach możesz niezależnie wyświetlać
|
|
różne pliki.
|
|
|
|
Oto inny sposób używania dwóch okien do wyświetlania dwóch różnych
|
|
rzeczy:
|
|
|
|
>> Naciśnij C-x 4 C-f i nazwę jednego z Twoich plików. Zakończ
|
|
wprowadzanie klawiszem <Return>. Podany plik pojawi się w dolnym
|
|
oknie razem z kursorem, który tam przeskakuje.
|
|
|
|
>> Naciśnij C-x o, by wrócić do górnego okna, oraz C-x 1 by usunąć
|
|
dolne okno.
|
|
|
|
|
|
* REKURSYWNE POZIOMY EDYCJI
|
|
---------------------------
|
|
|
|
Czasami możesz znaleźć się w czymś, co nazywa się "rekursywnym
|
|
poziomem edycji". Możesz to rozpoznać po nawiasach kwadratowych w
|
|
linii trybu, obejmujących nawiasy okrągłe zawierające nazwę głównego
|
|
trybu edycji. Mógłbyś na przykład zobaczyć [(Fundamental)] zamiast
|
|
(Fundamental).
|
|
|
|
By wyjść z rekursywnego poziomu edycji, naciśnij ESC ESC ESC. Jest to
|
|
ogólnego przeznaczenia polecenie ,,wychodzimy''. Możesz go użyć także,
|
|
by pozbyć się nadmiaru okien albo wyjść z minibufora.
|
|
|
|
>> Naciśnij M-x by wejść do minibufora, potem naciśnij ESC ESC ESC, by
|
|
z niego wyjść.
|
|
|
|
Aby wyjść z rekursywnego poziomu edycji, nie wystarczy użyć C-g. Dzieje
|
|
się tak dlatego, że klawisz C-g jest używany do anulowania poleceń i
|
|
argumentów WEWNĄTRZ pojedynczego rekursywnego poziomu edycji.
|
|
|
|
|
|
SZUKANIE POMOCY
|
|
---------------
|
|
|
|
W tym samouczku dostarczyliśmy tylko tyle informacji, ile jest
|
|
niezbędne, byś mógł zacząć używać Emacsa. Emacs jest istną kopalnią
|
|
najróżniejszych rzeczy, których nie sposób tutaj opisać. Będziesz
|
|
zapewne chciał dowiedzieć się o Emacsie więcej, ponieważ posiada on
|
|
wiele pożytecznych cech, o których na razie nic nie wiesz. Między innymi
|
|
jest w nim zaszyte mnóstwo wewnętrznej dokumentacji. Dotrzeć do tej
|
|
dokumentacji możesz po naciśnięciu kombinacji C-h.
|
|
|
|
By uzyskać pomoc, naciśnij C-h, a potem znak, który określa jakiego
|
|
rodzaju pomocy oczekujesz. Jeśli poczujesz się NAPRAWDĘ zagubiony, to
|
|
napisz C-h?, a Emacs podpowie, jakiego rodzaju pomocy może Ci
|
|
dostarczyć. Jeśli naciśniesz C-h, a potem zadecydujesz, że pomoc nie
|
|
jest Ci jednak potrzebna, to aby anulować zapoczątkowane polecenie C-h,
|
|
po prostu wciśnij C-g.
|
|
|
|
Najprostszą pomoc możesz uzyskać naciskając C-h c. Naciśnij C-h a potem
|
|
c, po czym kombinację klawiszy, której znaczenie chcesz poznać; Emacs
|
|
wyświetli krótki opis polecenia odpowiadającego tej kombinacji.
|
|
|
|
>> Naciśnij C-h c C-p.
|
|
|
|
Powinno to przywołać komunikat, o treści podobnej do
|
|
|
|
C-p runs the command previous-line
|
|
|
|
W ten sposób możesz uzyskać ,,nazwę funkcji'' przypisanej kombinacji
|
|
klawiszy. Przydaje się to podczas pisania kodu w Lispie, w którym
|
|
zapisane są rozszerzenia Emacsa; wystarcza to także do przypomnienia
|
|
Ci, co dane polecenie robi, jeśli widziałeś je już wcześniej, lecz
|
|
go nie zapamiętałeś.
|
|
|
|
Jako dopełnienie polecenia C-h c Emacs dopuszcza też wieloznakowe
|
|
kombinacje klawiszy, na przykład C-x C-s albo (jeśli nie masz klawisza
|
|
META lub Alt) <ESC>v.
|
|
|
|
By uzyskać więcej informacji na temat polecenia, naciśnij C-h k
|
|
zamiast C-h c.
|
|
|
|
>> Naciśnij C-h k C-p.
|
|
|
|
To polecenie wyświetla dokumentację na temat danej funkcji oraz jej
|
|
nazwę w oknie Emacsa. Gdy skończysz śledzić wynik tego polecenia
|
|
naciśnij C-x 1, by pozbyć się tekstu pomocy. Nie musisz tego robić od
|
|
razu. Możesz wykonać pewne operacje w oparciu o tekst pomocy zanim
|
|
naciśniesz C-x 1.
|
|
|
|
Oto kilka innych użytecznych wariantów C-h:
|
|
|
|
C-h f Opisz funkcje o podanej nazwie.
|
|
|
|
>> Napisz C-h f previous-line<Return>. Wypisze to na ekranie całą
|
|
informacje, jaką Emacs ma na temat funkcji, która implementuje
|
|
polecenie C-p.
|
|
|
|
Podobnie komenda C-h v pokazuje na ekranie dokumentację zmiennych,
|
|
których wartości możesz zmienić, aby dostosować Emacsa do swoich
|
|
preferencji. Wpisz nazwę zmiennej, gdy Emacs o nią poprosi.
|
|
|
|
|
|
C-h a Apropos. Wpisz słowo, a Emacs wypisze listę
|
|
wszystkich poleceń, których nazwa zawiera to słowo.
|
|
Polecenia te można wywoływać za pomocą Meta-x.
|
|
Dla niektórych poleceń Apropos wypisze jedno- lub
|
|
dwuznakowe sekwencje, które wywołują te polecenia.
|
|
|
|
>> Napisz C-h a file<Return>.
|
|
|
|
Zobaczysz listę wszystkich poleceń,
|
|
dostępnych za pomocą M-x, które maja słowo "file" w swojej nazwie.
|
|
Zauważysz tam także polecenia takie, jak C-x C-f oraz C-x C-w,
|
|
umieszczone obok nazw poleceń "find-file" i "write-file".
|
|
|
|
>> Napisz C-M-v, aby przewinąć okno pomocy. Zrób to kilka razy.
|
|
>> Napisz C-x 1, aby usunąć okno pomocy.
|
|
|
|
C-h i Czytanie elektronicznych podręczników (w formacie Info). To
|
|
polecenie przełączy Cię do specjalnego bufora o nazwie
|
|
*info*, gdzie będziesz mógł przeczytać podręczniki
|
|
dotyczące pakietów zainstalowanych w Twoim
|
|
systemie. Napisz m emacs <Return>, aby zapoznać się z
|
|
podręcznikiem Emacsa. Jeżeli nigdy wcześniej nie używałeś
|
|
trybu Info, to napisz ?, a Emacs przedstawi Ci możliwości
|
|
tego trybu. Po tym, jak zapoznasz się z niniejszym krótkim
|
|
samouczkiem, w dalszej pracy dostęp do dokumentacji
|
|
będziesz uzyskiwał właśnie za pomocą Emacs Info.
|
|
|
|
|
|
DODATKOWE FUNKCJE
|
|
-----------------
|
|
|
|
Więcej o Emacsie możesz się nauczyć czytając jego podręcznik, w formie
|
|
książkowej lub on-line w postaci Info (użyj menu Help lub naciśnij F10
|
|
h r). Dwie dodatkowe właściwości, które szczególnie mogą się przydać
|
|
to dopełnianie wprowadzanych danych i dired ułatwiające zarządzanie
|
|
plikami.
|
|
|
|
Dopełnianie pozwala uniknąć niepotrzebnego wpisywania. Na przykład
|
|
jeśli chcesz się przełączyć do bufora *Messages*, możesz nacisnąć C-x
|
|
b *M<Tab> a Emacs dopełni dalszą część nazwy za Ciebie na tyle, na ile
|
|
będzie w stanie ustalić na podstawie tego, co do tej pory wpisałeś. Dopełnianie
|
|
jest opisane w Info w podręczniku Emacsa w części zatytułowanej
|
|
"Dopłnianie" (ang. Completion).
|
|
|
|
Dired umożliwia Ci zrobienie wykazu plików w danym katalogu (dodatkowo
|
|
w podkatalogach), przemieszczanie się wewnątrz tej listy, odwiedzanie
|
|
plików, zmienianie nazw, usuwanie i inne operacje na plikach. Dired
|
|
jest opisane w Info w podręczniku Emacsa w części zatytułowanej
|
|
"Dired".
|
|
|
|
Podręcznik dodatkowo opisuje wiele innych właściwości Emacsa.
|
|
|
|
|
|
* KIEROWANIE KURSOREM Z X TERMINALA (akapit dodany przez autorów wersji polskiej)
|
|
-----------------------------------
|
|
|
|
Jeśli pracujesz na terminalu graficznym, to do kierowania kursorem
|
|
prawdopodobnie łatwiej Ci będzie używać klawiszy strzałek po prawej
|
|
stronie klawiatury. Klawisze strzałek: w lewo, w prawo, w górę i w dół
|
|
działają zgodnie z oczekiwaniem; odpowiadają one dokładnie C-b, C-f, C-p
|
|
i C-n, ale są łatwiejsze do zapamiętania. Możesz także używać C-lewo i
|
|
C-prawo, by przesuwać się o słowa, oraz C-góra i C-dół, by przesuwać się
|
|
o bloki (np. akapity, jeśli edytujesz tekst). Jeśli masz klawisze
|
|
oznaczone Home (lub Begin) oraz End, to przeniosą Cię one na początek i,
|
|
odpowiednio, na koniec linii, a C-Home i C-End na początek i koniec
|
|
pliku. Jeśli na Twojej klawiaturze są klawisze PgUp i PgDn, to możesz
|
|
ich użyć do przesuwania się o jeden ekran, tak jak M-v i C-v.
|
|
|
|
Wszystkie te polecenia akceptują argument liczbowy, tak jak to
|
|
opisano powyżej. Wpisanie argumentu możesz sobie uprościć:
|
|
naciśnij i trzymaj CONTROL lub META i wpisz liczbę. Na
|
|
przykład, aby przesunąć kursor o 12 słów w prawo, naciśnij C-1 C-2
|
|
C-prawo. Zwróć uwagę, że jest to łatwe do wpisania, ponieważ nie
|
|
musisz puszczać klawisza CONTROL podczas wpisywania cyfr.
|
|
|
|
|
|
* UŻYWANIE MENU (akapit dodany przez autorów wersji polskiej)
|
|
---------------
|
|
|
|
Jeśli pracujesz na X-terminalu, to u góry okna Emacsa powinieneś zauważyć
|
|
pasek z menu. Tego menu możesz używać, by wywoływać najczęściej
|
|
potrzebne polecenia Emacsa, takie jak "find file". Na początku będziesz
|
|
sądził, że jest to łatwiejsze niż używanie klawiatury, ponieważ nie
|
|
musisz się na pamięć uczyć kombinacji klawiszy, które uruchamiają
|
|
poszczególne polecenia. Gdy już jednak poznasz Emacsa, to zaczniesz
|
|
sobie te kombinacje przyswajać --- dla wygody przy pozycjach menu
|
|
pokazywane są odpowiadające im kombinacje klawiszy.
|
|
|
|
Zwróć uwagę, że niektóre pozycje występujące w menu nie mają
|
|
odpowiedników klawiszowych. Na przykład pozycja "Buffers" powoduje
|
|
wyświetlenie listy wszystkich dostępnych buforów. Do każdego z nich
|
|
możesz się przełączyć, wybierając jego nazwę, wyświetloną pod pozycją
|
|
Buffers.
|
|
|
|
|
|
PODSUMOWANIE
|
|
------------
|
|
|
|
Pamiętaj, że by wyjść z Emacsa na stałe, trzeba wydać polecenie C-x C-c.
|
|
By wyjść do powłoki na chwilę tak, by jeszcze Do Emacsa wrócić, trzeba
|
|
użyć C-z. (To nie działa pod X-Windows, ponieważ tam nie ma prawdziwego
|
|
konceptu przejścia na chwilę do powłoki. Zamiast tego C-z ,,ikonizuje''
|
|
okno Emacsa.)
|
|
|
|
Ten samouczek był pisany tak, by wszyscy nowi użytkownicy mogli go
|
|
zrozumieć. Jeśli coś pozostawił niejasnym, nie siedź cicho i nie
|
|
obwiniaj siebie, tylko daj nam znać!
|
|
|
|
|
|
KOPIOWANIE
|
|
----------
|
|
|
|
Niniejszy samouczek jest potomkiem w długiej linii samouczków
|
|
Emacsa, która rozpoczyna się od tego, który został napisany przez
|
|
Stuarta Cracrafta dla oryginalnego Emacsa. Został on zmodyfikowany we
|
|
wrześniu 1994 przez Bena Winga, który zaktualizował go w celu uwzględnienia
|
|
pracy pod X-Windows.
|
|
|
|
Autorem pierwszego tłumaczenia na język polski był Remek Trzaska
|
|
<remek@npac.syr.edu>, a pomagał mu Ryszard Kubiak
|
|
<rysiek@ipipan.gda.pl>. Tamto tłumaczenie zostało uaktualnione dla
|
|
wersji GNU Emacs 21 przez Beatę Wierzchołowską <beataw@orient.uw.edu.pl>
|
|
z pomocą Ryszarda Kubiaka i Janusza S. Bienia <jsbien@mail.uw.edu.pl>.
|
|
|
|
Ta wersja samouczka, podobnie jak GNU Emacs, jest chroniona prawem
|
|
autorskim, ale wolno ją kopiować pod następującymi warunkami:
|
|
|
|
Copyright (c) 1985, 1994, 2001 Free Software Foundation
|
|
|
|
Zezwala się na wykonywanie lub rozpowszechnianie
|
|
wiernych kopii tego dokumentu w otrzymanej formie, na dowolnym
|
|
nośniku, pod warunkiem zachowania informacji o
|
|
prawach autorskich i niniejszym zezwoleniu oraz pod
|
|
warunkiem, że dystrybutor udzieli odbiorcy pozwolenia na
|
|
dalsze rozpowszechnianie zgodnie z niniejszym zezwoleniem.
|
|
|
|
|
|
Zezwala się również na rozpowszechnianie na warunkach podanych
|
|
powyżej zmodyfikowanych wersji tego dokumentu lub jego części,
|
|
pod warunkiem, że zostaną wyraźnie uwidocznione
|
|
informacje o tym, kto dokonał modyfikacji jako ostatni.
|
|
|
|
|
|
Warunki kopiowania samego Emacsa są bardziej skomplikowane, ale zgodne
|
|
z tą ideą. Proszę, przeczytaj plik COPYING, po czym rozdaj swoim
|
|
znajomym kopie Emacsa. Pomóż tępić obstrukcjonizm w informatyce,
|
|
używając, tworząc i dzieląc się oprogramowaniem swobodnym.
|
|
|
|
;;; Local Variables:
|
|
;;; mode: fundamental
|
|
;;; coding: latin-2
|
|
;;; sentence-end-double-space: nil
|
|
;;; End:
|
|
|
|
;;; arch-tag: 6c6b7445-4cd5-44ca-a101-7f4697b92f60
|